داشبوردهای مدیریتی چیست ؟
داشبوردهای مدیریتی
نقطه تلاقی اطلاعات و تصمیم‌گیری‌های استراتژیک
management
dashboards
در دنیای پویای کسب و کار امروز، دستیابی به اطلاعات دقیق و به موقع یکی از اصول اساسی برای موفقیت سازمان‌ها به شمار می‌آید. داشبوردهای مدیریتی به عنوان ابزارهای قدرتمندی در این زمینه شناخته می‌شوند که به مدیران و تصمیم‌گیرندگان اجازه می‌دهند تا با دسترسی به اطلاعات کلیدی، به صورت سریع و دقیق تصمیم‌های استراتژیک اتخاذ کنند. این داشبوردها به طور خلاصه اطلاعات را تجزیه و تحلیل می‌کنند و به تصویر کشیدن عملکرد سازمان در زمینه‌های مختلف را تسهیل می‌کنند.
یک داشبورد مدیریتی معمولاً از مجموعه‌ای از نمودارها، نمودارهای چرخشی، نمودارهای میله‌ای، جداول مشخصات و اطلاعات عملکرد کلیدی تشکیل شده است که به طور کلی به تصویر کشیدن موقعیت کنونی و روند عملکرد سازمان در زمینه‌هایی از جمله فروش، مالی، منابع انسانی، تولید و مشتریان می‌پردازد.
یک سیستم هوش تجاری معمولا دارای 4 مولفه: انبار داده، ابزارهای تحلیلی، مدیریت فرآیندهای تجاری و داشبورد مدیریتی است. بنابراین داشبورد مدیریتی یکی از مولفه‌های سیستم هوش تجاری به شمار می‌رود.
داشبورد مدیریتی (management dashboard)، نوعی رابط کاربری است که از وضعیت جاری و روندهای گذشته کسب و کار شما، یک نمایش گرافیکی ارائه می‌دهد. این عناصر گرافیکی با پیوستن به منابع مختلف می‌توانند اطلاعات را از بانک‌های اطلاعاتی موجود در سازمان استخراج کرده و به صورت یکپارچه در یک صفحه نمایش دهند. این نمایش تک صفحه‌ای، معمولا به سادگی قابل خواندن است.
شما با استفاده از management dashboard می‌توانید حجم زیادی از اطلاعات را مورد مطالعه و بررسی قرار دهید و تصمیمات درستی بگیرید. همان طور که گفتیم، داشبورد مدیریتی می‌تواند از طریق یک رابط گرافیکی و تصویری داده‌ها را بررسی کند. همچنین، داشبوردهای مدیریتی می‌تواند اعداد، شاخص‌های کلیدی عملکرد و در برخی موارد کارت‌های امتیاز عملکرد (Performance Scorecards) را در صفحه‌ای جداگانه و با دسترسی‌های مختلف برای مدیران سطوح بالای سازمان نمایش دهد.
مدیران کسب و کارها به وسیله این اطلاعات، ضمن مشاهده یک نمای کلی از سازمان خود، می‌توانند آن را در مقابل خطرات و بحران‌های مختلف ایمن سازی کرده و فرصت‌های مختلف برای پیشرفت سازمان را نیز بررسی کنند. در واقع، داشبورد مدیریتی به عنوان خروجی سیستم هوش تجاری در نظر گرفته می‌شود.
از جمله مزایای استفاده از داشبوردهای مدیریتی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
۱. تصویر کلی و جزئی از عملکرد:
داشبوردها به مدیران امکان می‌دهند تا با یک نگاه سریع به عملکرد کلی سازمان و همچنین جزئیات مرتبط با بخش‌های مختلف دسترسی پیدا کنند. -
۲. اطلاعات به روز و به موقع:
داشبوردها اطلاعات به روز و به موقع را فراهم می‌کنند و از مدیران جلوی تصمیم‌گیری بر اساس اطلاعات منقضی‌شده را می‌گیرند. -
۳. شناسایی الگوها و روندها:
با تجمیع اطلاعات در داشبوردها، مدیران می‌توانند الگوها، روندها و افزایش‌ها و کاهش‌های عملکرد را تشخیص دهند و بهبودهای لازم را اعمال کنند. -
۴. تصمیم‌گیری استراتژیک بهتر:
داشبوردها با ارائه دیدگاه‌های اطلاعاتی، مدیران را در انتخاب بهترین استراتژی‌ها و تصمیم‌های استراتژیک کمک می‌کنند. -
۵. افزایش شفافیت:
اطلاعات به صورت بصری و شفاف در داشبوردها نمایش داده می‌شوند که می‌تواند به افزایش شفافیت و درک بهتر از عملکرد کمک کند. -
۶. انگیزه‌بخشی:
داشبوردها می‌توانند به تیم‌ها و کارکنان انگیزه‌بخشی کنند؛ زیرا نتایج کار و تلاش‌ها به صورت واضح نمایش داده می‌شوند.
انواع داشبورد مدیریتی چیست؟
داشبوردهای مدیریتی از لحاظ نقش و کارکرد به 3 دسته تقسیم می‌شوند:
داشبوردهای راهبردی یا استراتژیک (Strategic Dashboard)
داشبوردهای استراتژیک، از مدیران در هر سطح سازمانی پشتیبانی می‌کنند و از صحت عملکرد کسب و کار، نوعی نگرش همه جانبه به تصمیم گیرندگان ارائه می‌دهند. این داشبوردها معمولا برای مقایسه وضعیت سازمان با اهداف استراتژیک مورد استفاده قرار می‌گیرند و به مدیران برای تصمیم‌گیری‌های اجرایی، مانند تنظیم اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت، کمک قابل توجهی می‌کنند. این نکته را هم به خاطر داشته باشید که داشبوردهای استراتژیک، بر تصاویر و داده‌های ایستا متمرکز هستند و با استفاده از اطلاعات دوره‌ای تهیه می‌شوند.
داشبوردهای تحلیلی (Analytic Dashboard)
این داشبوردها دربردارنده محتوا، موارد مقایسه‌ای، سوابق بیشتر و شاخص‌های عملکردی دقیق‌تر و کامل‌تری هستند و با آنالیز اطلاعات، به مدیران برای گرفتن تصمیمات مهم کمک می‌کنند. در واقع، مدیران با در اختیار داشتن داشبوردهای تحلیلی، می‌توانند وضعیت موجود و دلایل آن را به درستی درک کنند. همچنین، داشبوردهای تحلیلی معمولا از تعامل با داده‌ها پشتیبانی می‌کنند.
داشبوردهای عملیاتی (Operational Dashboard)
داشبوردهای عملیاتی به پایش کارکردهای حیاتی سازمان پرداخته و به طور مستقیم با فعالیت‌ها و رویدادها در تعامل هستند. این داشبوردها به صورت پیوسته و لحظه‌ای تغییر می‌کنند و به پاسخ‌های سریع نیاز دارند. بنابراین به صورت کاملا متفاوت با موارد اول و دوم طراحی و ساخته می‌شوند.
