برنامه ريزي توليد

تعيين برنامه زمانبندي و توالي عمليات در مسائل برنامه‏ريزي توليد به عنوان يكي از عوامل كليدي موفقيت در هر سازمان توليدي نقش مهم و موثري دارد، زيرا زمانبندي توليد باعث جلوگيري از انباشت سرمايه، تقليل ضايعات، كاهش و يا حذف بيكاري ماشين‏آلات و تلاش براي استفاده بهتر از آنها، پاسخگوئي بموقع به سفارش‏هاي مشتريان و تامين مواد اوليه و قطعات مورد نياز در موقع مناسب می‏شود. مسائل زمانبندي توليد بسيار متنوع هستند.

هدف زمانبندي توليد تخصيص منابع محدود در طول زمان براي انجام گروهي از فعاليت‏هاي است. داشتن يك برنامه زمانبندي توليد مناسب، تاثير زيادي بر افزايش كارائي و دسترسي به اهداف سازمان دارد. مدل زمانبندي توليد در هر يك از سازمان‌هاي توليدي با توجه به اهداف و اولويت‏هاي دسترسي به هر يك از آن‌ها متفاوت است. بنابراين براي تعيين مدل زمانبندي مناسب در سازمان ابتدا بايد اهداف، اولويت و محدوديت منابع مورد بررسي قرار گيرد.

برنامه‌ريزي توليد در واقع زمان بندي و تعيين ترتيب اولويت‌هاي انجام كارها به صورت بهينه مي‌باشد واضح است كه براي يك واحد توليدي حداقل نمودن هزينه و افزايش بهره‌وري اهميت زيادي دارد بنابراين نوبت‌بندي در برنامه (در عدد، زمان و مكان) به منظور حداقل كردن هزينه و افزايش بهره‌وري ضرورت دارد.

امروزه اغلب كارخانجات كشور، بدون استفاده از روش‌هاي علمي برنامه‌ريزي توليد مشغول به كار هستند و لذا با مسائلي مانند وقفه‌‌هاي مختلف در توليد،‌ عدم وجود پيش بيني درخصوص مواد اوليه مورد نياز، مدت زمان لازم براي توليد، عدم توانايي تصميم گيري در خصوص تركيب توليد و ... مواجه هستند.

   مدل سازي اين امكان را فراهم مي كند كه مدير بتواند فرايند توليد را از ابعاد مختلف زماني و هزينه‌‌اي بهينه كرده و بهره‌وري توليد را افزايش دهد. روش‌هاي حل مسائل توليد از طريق مدل‌‌هاي كمي، نه تنها راه حل بهينه را براي وضعيت فعلي توليد نشان خواهد داد بلكه به برنامه‌ريزان كمك خواهد نمود كه به سوالاتي از قبيل "چه خواهد شد اگر ..." نيز پاسخ گويند و حال آنكه پاسخ اين گونه سوالات از طريق تجربي و عملي ممكن است هزينه زا و در بسياري از موارد غير ممكن باشد.

ضرورت برنامه ريزي بر كسي پوشيده نيست و بطور خاص موضوع برنامه ريزي در فرايند توليد گاه داراي چنان مزايايي است كه در صورت عدم وجود، سازمانهاي توليدي را از مسير سالم رشد و ادامه حيات در محيط رقابتي منحرف مي سازد. در صورت پياده سازي موفق يك سيستم مديريت توليد جامع، شركتها مي توانند از مزاياي زير برخوردار گردند.

كاربردهاي اصلي

1- كمك به مسئولين خط توليد در برنامه ريزي بهينه توليد

2- كاهش حجم موجودي در انبار

3- افزايش قدرت پيش بيني وضعيت توليد و در نتيجه كمك به تصميم گيري در پذيرش سفارشات

4-كاهش برون سپاري و استفاده حداكثري از توان داخلي شركت

5- استفاده بهينه از توان ماشين آلات و پرسنل

6- مديريت بهتر محصولات، قطعات و ضايعات

7- افزايش سود و كاهش هزينه ها به واسطه نتيجه بهينه سازي

8- افزايش خوش قولي به واسطه تحويل به موقع محصول به مشتري

9- تعيين برنامه بهينه توليد هر ماشين 

10- كاهش زمان بيكاري ماشين آلات بواسطه انتظار براي دريافت قطعه نيم ساخته

كاربردهاي جنبي

1- كمك به تصميم گيري در زمينه بكارگيري ماشين‌الات جديد

2- تحليل حساسيت عمليات توليد نسبت به تغيير شرايط مختلف

3- كمك به شناسايي تنگناها و گلوگاهها